Raport Końcowy – Think Tank

INTEGRA Erasmus+ KA210-ADU
Data: 8 kwietnia 2025
Miejsce: Kraków, Polska
Numer Projektu: 2023-2-PL01-KA210-ADU-000170267
Ramowy Program: Partnerstwa na Małą Skalę w Edukacji Dorosłych
Organizacje Uczestniczące:

Fundacja Stella Virium
Hesed
WUP Kraków (Wojewódzki Urząd Pracy)
GUP Kraków (Główny Urząd Pracy)
Urząd Miasta Krakowa
IB-Polska
Grupa FBA
AON

Cel Raportu

Niniejszy raport stanowi kompleksowe podsumowanie dyskusji, metodologii oraz kluczowych rekomendacji wypracowanych podczas Think Tanku zorganizowanego w ramach projektu INTEGRA Erasmus+. Głównym celem było wspólne zidentyfikowanie i ocena skutecznych praktyk integracji migrantów i uchodźców poprzez edukację dorosłych, uczestnictwo obywatelskie oraz działania wspólnotowe.

Wnioski zawarte w tym dokumencie mają służyć jako praktyczne i przenośne zasoby dla NGO, samorządów, instytucji publicznych, jednostek edukacyjnych oraz innych interesariuszy działających w całej Europie. Inicjatywa ta jest zgodna z podstawowymi wartościami programu Erasmus+: inkluzją, współpracą, innowacyjnością i zrównoważonym rozwojem.

Zastosowane Metodologie

Metoda Śnieżnej Kuli
Technika wspólnego burzy mózgów, w której uczestnicy rozpoczynają od indywidualnych refleksji, stopniowo rozwijając pomysły poprzez interakcje grupowe.
Cel: Zebranie różnorodnych perspektyw i umożliwienie organicznego rozwoju pomysłów.
World Café
Rotacyjne dyskusje w małych grupach na wcześniej określone kluczowe pytania, z zapisywaniem notatek w celu syntezy tematów i rozwiązań.
Cel: Zachęcanie do znaczącego, demokratycznego dialogu i kolektywnej inteligencji.
Macierz Decyzyjna
Praktyczne narzędzie podejmowania decyzji używane do oceny potencjalnych projektów na podstawie siedmiu czynników: potrzeby społecznej, kosztów, zasobów kadrowych, infrastruktury, czasu, ryzyka i barier międzykulturowych.
Cel: Pomoc organizacjom w ocenie wykonalności i długoterminowej trwałości inicjatyw.

Sekcja 1: Zrozumienie Potrzeb Migrantów i Uchodźców

Kluczowe Pytanie: Jak skutecznie rozpoznać i odpowiedzieć na potrzeby migrantów i uchodźców?

Rekomendacje:

Bezpośrednie Rozmowy: Budowanie zaufania i zrozumienia poprzez bezpośrednie interakcje.
Wsparcie Materialne: Priorytetowe traktowanie podstawowych potrzeb—mieszkania, jedzenia, odzieży—jako fundamentu dalszego rozwoju.
Wsparcie Orientacyjne: Pomoc migrantom w zrozumieniu lokalnego środowiska, norm i tradycji.
Dostępność i Reagowanie: Oferowanie wsparcia poza ustalonymi godzinami usług.
Budowanie Relacji: Tworzenie długoterminowych, opartych na zaufaniu relacji międzyludzkich.
Wzajemna Wymiana: Promowanie dwukierunkowej integracji poprzez wspólne wartości i doświadczenia.
Dzielenie się Doświadczeniami: Wykorzystanie doświadczeń migrantów dla zwiększenia zaufania i trafności wsparcia.

Dlaczego to Ważne:
Podejście skoncentrowane na osobie zapewnia, że wysiłki integracyjne są zakorzenione w rzeczywistych potrzebach i okolicznościach, czyniąc wsparcie bardziej terminowym, trafnym i wpływowym.

Sekcja 2: Od Potrzeb do Kreatywnych Rozwiązań

Kluczowe Pytanie: Jak przekształcić zidentyfikowane potrzeby w konkretne, innowacyjne odpowiedzi?

Rekomendacje:

Konsultacje Eksperckie: Zapewnienie, że inicjatywy są zgodne z prawem i profesjonalnie opracowane.
Zestawy Narzędzi Miejskich: Mobilne zestawy zapewniające dostęp do lokalnych usług, kodów QR, map i zasobów językowych.
Treści Multimedialne w Wielu Językach: Filmy i materiały w językach ojczystych migrantów dla lepszego dotarcia.
Gry Symulacyjne: Narzędzia edukacyjne odtwarzające scenariusze z życia codziennego (np. rozmowy kwalifikacyjne, procedury administracyjne).
Wykorzystanie Oficjalnych Danych (np. Raporty GUS): Oparcie działań na dowodach i aktualnych trendach.
Ankiety Zwrotne: Zbieranie bieżących opinii od docelowych społeczności.
Wydarzenia Społecznościowe: Tworzenie przestrzeni do interakcji, świadomości i opinii.

Dlaczego to Ważne:
Kreatywne narzędzia i podejścia zmniejszają lukę między strategią a realizacją, pomagając inicjatywom dostosować się do zmieniających się i zróżnicowanych potrzeb migrantów.

Sekcja 3: Zidentyfikowane Najlepsze Praktyki

Kluczowe Pytanie: Jakie strategie okazały się najbardziej skuteczne w wsparciu migrantów?

Rekomendacje:

Informacje w Języku Ojczystym: Zapewniają jasność i świadome podejmowanie decyzji.
Dostosowane Wsparcie: Podejścia uniwersalne są nieskuteczne—wsparcie musi być indywidualizowane.
Szkolenia Językowe (Polski i Zawodowy): Kluczowe dla zatrudnienia i integracji.
Podnoszenie Kwalifikacji i Rozwój Kompetencji: Zwiększa zatrudnialność i rozwój osobisty.
Doradztwo Zawodowe: Pomaga migrantom w poruszaniu się po procesach aplikacyjnych i rozmowach kwalifikacyjnych.
Indywidualne Mentorstwo: Spersonalizowane wsparcie zwiększa motywację i retencję.
Dostępne Szkolenia/Webinary: Budują umiejętności istotne dla pracy i życia codziennego.
Wspólne Aktywności Społeczne: Sport, sztuka i wydarzenia kulturalne sprzyjają wzajemnemu zrozumieniu.
Spotkania Integracyjne: Ułatwiają spójność społeczną i zaufanie w społeczności.
Zaangażowanie Pracodawców: Bezpośrednie partnerstwa z firmami tworzą realne perspektywy zatrudnienia.
Wspólne Badania: Pomagają dostosować usługi do zmieniającej się demografii.
Specjalistyczne Partnerstwa: Wsparcie prawne, zdrowotne i edukacyjne zapewnia kompleksową opiekę.

Dlaczego to Ważne:
Te sprawdzone praktyki dostarczają modeli, które można powielać i skalować, informując programy w różnych regionach i sektorach.

Sekcja 4: Obszary do Poprawy i Przyszłe Inwestycje

Kluczowe Pytanie: Jakie aspekty należy priorytetowo traktować, aby poprawić przyszłe działania integracyjne?

Rekomendacje:

Zwiększony Dostęp do Finansowania: Wsparcie finansowe jest kluczowe dla trwałości i rozwoju inicjatyw integracyjnych. Należy uprościć procedury aplikacyjne, aby umożliwić mniejszym organizacjom dostęp do środków.
Stałe Wsparcie Językowe: Zapewnienie długoterminowych kursów językowych (nie tylko intensywnych, ale również uzupełniających i zawodowych).
Profesjonalizacja Kadry: Szkolenia dla osób pracujących z migrantami w zakresie kompetencji międzykulturowych i metod edukacji dorosłych.
Platformy Współpracy Międzysektorowej: Utworzenie lokalnych i regionalnych sieci współpracy między NGO, samorządami, instytucjami edukacyjnymi, pracodawcami i służbami publicznymi.
Unikanie Powielania Działań: Tworzenie wspólnych baz danych i systemów wymiany informacji, które pozwolą efektywnie koordynować pomoc i usługi.
Zobowiązania Długoterminowe: Uwzględnienie integracji migrantów w długofalowych planach polityki społecznej, gospodarczej i edukacyjnej.
Zaangażowanie Migrantów jako Partnerów: Udział migrantów w planowaniu, realizacji i ewaluacji działań – nie tylko jako odbiorców pomocy, ale jako współtwórców rozwiązań.

Dlaczego to ważne:
Trwała integracja wymaga systemowego podejścia, współpracy wielu sektorów oraz inwestycji w potencjał migrantów. Wzmocnienie struktur, ludzi i relacji umożliwia budowanie spójnego i odpornego społeczeństwa.

Sekcja 5: Co Nie Działa – Wyzwania i Pułapki

Kluczowe Wnioski:

Zatrudnienie poniżej kwalifikacji: Prowadzi do frustracji migrantów i nieefektywności gospodarczej.
Brak ekspertów: Ogranicza zakres i jakość udzielanej pomocy.
Brak planowania strategicznego: Skutkuje działaniami reaktywnymi i nieskutecznymi.
Opóźnienia prawne: Długie oczekiwanie na decyzje zniechęca do aktywnej integracji.
Bariery komunikacyjne: Błędne interpretacje mogą osłabić nawet dobrze zaplanowane działania.

Dlaczego to ważne:
Świadomość niepowodzeń zwiększa odpowiedzialność i pozwala unikać powielania wcześniejszych błędów.

Sekcja 6: Matryca Decyzyjna – Narzędzie do Planowania Przyszłości

Zastosowano ustrukturyzowane narzędzie do oceny nowych inicjatyw w oparciu o następujące kryteria:

Potrzeba społeczna – Czy projekt odpowiada na pilne potrzeby społeczności?
Koszty – Czy rozwiązanie jest finansowo wykonalne?
Zasoby kadrowe – Czy dostępni są odpowiedni ludzie i kompetencje?
Infrastruktura – Czy istnieją odpowiednie zasoby fizyczne i cyfrowe?
Horyzont czasowy – Czy harmonogram jest realistyczny i osiągalny?
Ocena ryzyka – Jakie są potencjalne wyzwania i strategie ich ograniczania?
Wrażliwość międzykulturowa – Czy uwzględniono i zaadresowano różnice kulturowe?

Dlaczego to ważne:
Zastosowanie strukturalnego narzędzia wspiera strategiczne, przejrzyste i oparte na dowodach podejmowanie decyzji, zgodne z celami długoterminowymi.

Kluczowe Wyniki i Strategiczne Rekomendacje

W Think Tanku aktywnie uczestniczyli przedstawiciele trzech sektorów:

Administracja publiczna: Wojewódzki Urząd Pracy (WUP Kraków), Główny Urząd Pracy (GUP Kraków), Urząd Miasta Krakowa
Sektor biznesu: AON, UBS (Union of Business Services), Grupa FBA
Organizacje pozarządowe: Fundacja Stella Virium, Hesed, IB-Polska

Najważniejszy Wniosek:
Współpraca międzysektorowa – w tym NGO, instytucji publicznych, urzędów pracy, samorządów oraz biznesu – jest kluczowa i powinna stać się systemowym elementem polityki integracyjnej. Skuteczna współpraca i stałe konsultacje dotyczące potrzeb migrantów pozwalają wzajemnie się uzupełniać, unikać powielania działań i zapobiegać nieskuteczności.

Konkretny przykład:
Współpraca WUP Kraków z Fundacją Stella Virium pokazała znaczenie sprawdzania dostępnych już usług przed uruchomieniem nowych działań, np. kursów językowych na poziomie wyższym niż A1. Taka praktyka zapewnia bardziej ukierunkowane i skuteczne wsparcie.

Dodatkowe Kluczowe Przesłania:

Skuteczne wsparcie migrantów wymaga nie tylko pomocy, ale także aktywnego zaangażowania społecznego i włączenia ekonomicznego.
Migranci nie powinni być postrzegani jedynie jako beneficjenci pomocy, lecz jako aktywni uczestnicy życia społecznego, zachowujący godność i odpowiedzialność wobec kraju przyjmującego.
Wolontariat i tworzenie realnych możliwości zatrudnienia (zamiast symbolicznej pomocy) sprzyjają przynależności i wzajemnemu szacunkowi, co potwierdzają dobre praktyki z Włoch.

Najważniejsze Rekomendacje Strategiczne:

Tworzyć spersonalizowane ścieżki integracyjne zamiast uniwersalnych modeli.
Zapewnić dostępność usług w językach ojczystych migrantów.
Priorytetowo traktować realne możliwości zatrudnienia ponad symboliczne działania szkoleniowe.
Inwestować w budowanie relacji oraz kompetencje kulturowe zarówno migrantów, jak i społeczności przyjmujących.
Promować transfer wiedzy i replikację najlepszych praktyk między miastami i instytucjami.
Unikać dublowania działań dzięki regularnym konsultacjom i koordynacji.
Wzmacniać zaangażowanie lokalnych społeczności i ekonomiczne oraz społeczne upodmiotowienie migrantów.

Efekt Długofalowy i Zrównoważony Rozwój

Silny nacisk położono na trwałość rezultatów. W przyszłych projektach dotyczących migrantów i uchodźców wnioski i rekomendacje wypracowane podczas tego Think Tanku będą szeroko udostępniane wolontariuszom i interesariuszom zaangażowanym w działania integracyjne. Podejście to zapewnia, że wsparcie wykracza poza doraźną pomoc i przyczynia się do wzrostu świadomości i wiedzy.

Poprzez upowszechnianie zdobytej wiedzy i dobrych praktyk wśród pracodawców, NGO i instytucji publicznych projekt dąży do budowania trwałej kultury integracji, wspierającej zrównoważony udział migrantów w życiu społecznym i na rynku pracy.

Kolejne Kroki

Wyniki Think Tanku zostaną opublikowane na stronach internetowych wszystkich organizacji uczestniczących w projekcie. Celem jest wspieranie wzajemnego uczenia się, inspirowanie dalszej współpracy oraz skalowanie i utrwalanie dobrych praktyk w całej Europie.

Niniejszy raport stanowi kompleksowe źródło dla NGO, instytucji publicznych, edukatorów, decydentów i wszystkich interesariuszy zaangażowanych w integrację migrantów i uchodźców. Ma na celu:

Dostarczanie opartej na dowodach wiedzy i praktycznych rekomendacji możliwych do dostosowania do różnych lokalnych kontekstów.
Ułatwienie wymiany wiedzy i udanych strategii między regionami i sektorami.
Zachęcanie do tworzenia inkluzyjnych, innowacyjnych i zrównoważonych programów integracyjnych.
Wspieranie przejrzystości i odpowiedzialności w realizacji działań edukacyjnych i społecznych.
Inspirowanie nowych partnerstw i współpracy międzysektorowej w odpowiedzi na pojawiające się wyzwania w zakresie migracji i integracji.

Poprzez dzielenie się wspólną wiedzą i doświadczeniami zebranymi podczas Think Tanku, niniejszy raport ma realny wkład w budowę społeczeństw otwartych, w których migranci i uchodźcy mogą się rozwijać i w pełni uczestniczyć w życiu publicznym.

ERASMUS+KA210-ADU
PARTNERSTWA NA MAŁĄ SKALĘ W KSZTAŁCENIU DOROSŁYCH
NR 2023-2-PL01-KA210-ADU-000170267

Poglądy i opinie wyrażone są jednak wyłącznie poglądami autora (autorów) i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy Unii Europejskiej lub Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Edukacji i Kultury (EACEA). Ani Unia Europejska, ani EACEA nie ponoszą za nie odpowiedzialności.

Projekt finansowanych w ramach Erasmus+